گفت‌وگو با دکتر موسی نجفی

🔰گفتگوی اختصاصی مدرسه تفکر و نوآوری نگاه با دکتر موسی نجفی

📌پرونده‌ #هویت‌ایران‌امروز

🌀گزارشی کوتاه از گفتگو با دکتر موسی نجفی پیرامون “هویت ایران امروز” با محوریت حوادث اخیر کشور

این روزها که اصحاب علوم ‌انسانی عمدتا از پایگاه جامعه‌شناختی و بعضا علوم‌سیاسی یا مردم‌شناسی به تحلیل «وضعیت جامعه ایران و مردمانش» مشغول هستند و مردم نیز خود، بعضا خوانشی انتقادی از «وضعیت پیشرفت کشور» دارند و احتمالا عده‌ای، معترضِ به رسمیت شناخته نشدن «تکثرات فرهنگی» هستند، بازاندیشی‌ و گفتگو درباره محورهای مذکور برای نزدیکی به «سامان هویتی جامعه ایرانی» بی‌فایده نخواهد بود.
مدرسه نگاه طی برگزاری یک جلسه تخصصی با دکتر موسی نجفی ریاست پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی درباره وضعیت ایران امروز و مسائل جاری کشور به گفتگو نشسته است. موسی نجفی از اندیشمندان مطرح و مبدع در سپهر اندیشگی ایران است که قریب به ۴ دهه در حوزه های مختلفی چون فلسفه سیاسی، فلسفه تاریخ، فلسفه تجدد، هویت ایرانیان و… مشغول فکر، نظرورزی و قلم‌زنی است. ایشان در ابتدا درباره روش شناخت تحولات اجتماعی _ تاریخی بر این مهم تأکید داشتند که نباید در مقیاس «صرفا» جامعه‌شناختی به تحولات یا پدیده‌های اجتماعی نگریست، بلکه برخاستن تحلیل‌ها از پایگاه «فلسفه تاریخی» امری ضروری برای درک «تحولات اجتماعی» است.
ایشان بر مبنای نظریه «ذات و پیرامون» خود به تحلیل وضعیت هویتی ایرانیان و شرایط موجود کشور پرداختند. بنابراین معتقدند ذات دین محورِ انسان ایرانی در طول تاریخ، تغییری نکرده و دگرگونی های اجتماعی-فرهنگی که «پیرامونِ» این ذات شکل گرفته قابل تغییر و اصلاح می‌باشد. البته این مهم برعهده خود انسان ایرانی است که تولیدگری فرهنگی-اجتماعی داشته باشد. از این منظر، او وضعیت کنونی کشور را سرماخوردگی تشخیص می‌دهد، نه سرطان.
نگاه ریاست پژوهشگاه درباره نسبت میان «اسلام سیاسی» و شعار «زن زندگی آزادی» که شاید فریادی برای به رسمیت شناخته شدن «حقوق و فرهنگ‌های متکثر» محسوب شود، برخلاف برخی از اساتید علوم انسانی است که اسلام سیاسی را مانع تحقق این شعار می‌دانند. وی زن ایرانی را از بسیاری از زنان دیگر جهان آزادتر و قدرتمندتر می‌داند و به قدرت معنوی و ساختاری‌ که زن در نظام خانواده‌ای (شهرها) و عشیره‌ای (روستاها) در ایران دارد اشاره می‌کند و انحصار حقوق و آزادی زنان در برهنگی را تحریفی در مفهوم آزادی و قدرت قلمداد می‌کند.
همچنین ایشان عقیده دارند دین به عنوان عنصر قوام‌بخش ذات ایرانی در طول تاریخ، همانگونه که در آستانۀ انقلاب، توانایی تجمیع حداکثری ظرفیت‌های اجتماعی-تاریخی ایرانیان را داشت، اکنون نیز در قامتی پویاتر این قدرت را داراست.