روایتی انضمامی از جهانِ توسعه، سازوکارهای پیدا و پنهان و نیروهای موثر در اقتصاد ایران
“سرمایه داری، مهمترین مسئله مستحدثه زمان ماست”
اکنون قریب به پنجدهه از این جملهی فیلسوف انقلاب اسلامی، شهید مطهری(ره) گذشته است، اما آنچه در صحنه علم و سیاست و اقتصاد ایران منعکس میشود، گاه فهمهایی ساده، ناکافی و دور از واقعیت است.
اقتصاد تنها اقتصاد نیست! بلکه لایههای مختلف زندگی انسان امروز از آموزش و رسانه تا فرهنگ و سیاست و پزشکی و شهرسازی، تحت تاثیر مستقیم توسعه و اقتصاد قرار گرفتهاند، از این رو روایت واقعیت اقتصاد ایران و جهان به مثابه روایتی از واقعیت رخدادهای متنوع ملی و جهانی است.
امروز که بخش مهمی از جامعه نخبگانی حوزوی به درستی به “حل مسئله” میپردازد، ضروریست که “فهم مسئله” و “موضوعشناسی” به مثابه یک مقدمه واجب مورد توجه و دقت قرار گیرد.
رویداد آموزشی یکساله “زیستجهان اقتصاد ایران” عهدهدار این روایت تاریخی و انضمامی در جهت فهم مسئله های پیچیده و متنوع امروز است.
اقتصاد ایران به دردهای مزمن و دیرپایی مبتلا است که حل نشدن آن زندگی و معیشت مردم را به دشواری انداخته است. دربارهی راهحل عبور از مشکلات، بستههای سیاستی و راهکارهای عملی متعدّدی از سوی اساتید و نخبگان و اندیشکدهها ارایه شده است، امّا تاکنون این راهحلها کارساز نشدهاند و کماکان مشکلات پابرجاست… .
اقتصاد ایران و نظم سرمایهداریِ جهانی
ما در دورهی آموزشی «زیستجهانِ اقتصاد ایران» تلاش خواهیم کرد به جای بررسی راهکارها و پاسخها، صورتبندی مسئلههای اقتصادی ایران را در کانون توجّه قرار بدهیم. البته به این نکته باید توجّه داشت که مسئلهها را نباید منفک از هم فهمید و باید تلاش کرد مسئلهها در درون «نظم اقتصادی ـ اجتماعی» که در آن واقع شدهاند، فهم شوند. اغلب چرخهها و نهادهای اقتصادی که در ایران معاصر شکل گرفتهاند، از نظم اقتصادی ـ اجتماعی جهانِ غرب اخذ شدهاند که میتوانیم آن را «نظم سرمایهداری» بدانیم. بر این اساس، بیان روایتی تاریخی از تاریخ سرمایهداری و بازتاب آن بر اقتصادِ ایران معاصر، میتواند پرتوی بر برخی وجوهِ زیستجهان اقتصاد ایران بیاندازد.
راهِ ما در فهم اقتصاد و توسعه
مسیری که ما برای فهم مسائل اقتصاد و توسعه درنظر گرفتهایم، طی چهار گام دنبال خواهد شد. سیر کلّی دوره، حرکت از «روایتهای کلانِ تاریخی» به سوی «روایت مسئلهها» است. ما از مسئلهها شروع نمیکنیم چون بر این باوریم که درک تاریخی و کلنگر از نظم اقتصادی ـ اجتماعی مقدّمهای برای روبهرو شدن با مسئلهها است. از این رو، مباحث آموزشی دوره را ابتدا از آشنایی با تحوّلات اقتصادیِ غرب، نظمِ سرمایهداری و جهانِ توسعه آغاز خواهیم کرد. سپس بازتاب و انعکاس آن را در اقتصاد و مناسباتِ توسعهی ایران معاصر دنبال خواهیم کرد. در این دو فصل، تلاش ما بر این خواهد بود که به یک روایت تاریخی از اقتصاد و توسعه در جهان و ایران برسیم. در فصل سوم، با «منازعهی روایتها» در اقتصاد ایران آشنا خواهیم شد و سعی میکنیم بفهمیم هر یک از مکاتب و نحلهی موثّر در اقتصادِ ایران، صحنهی اقتصاد ایران را چگونه توصیف میکنند و «نظام مسائل» اقتصاد و توسعه را چگونه تبیین میکنند. در فصل پایانی، بر روی ده مسئلهی منتخب و اساسی از اقتصاد و توسعه را تمرکز میکنیم و اقتصادِ سیاسی این مسائل را بررسی خواهیم کرد.
شکل برگزاری دوره
برگزاری دورهی آموزشی «زیستجهانِ اقتصاد ایران» در قالبهای متنوّعی دنبال خواهد شد:
1ـ درسگفتاری هفتگی(متنخوانی)
در هر یک از فصول چهارگانه، متونِ منتخبی برگزیده شده است که دانشپژوهان دوره موظّف به مطالعهی آن هستند. این متون توسط اساتید و به صورت درسگفتارهای هفتگی، سهشنبه شبها بعد از نماز مغرب و عشا ارایه خواهد شد.
2ـ نشستهای ماهیانه(آشنایی با سامانهی حکمرانی اقتصاد ایران)
در هر یک از فصول چهارگانه، سه نشست ماهیانه جهت آشنایی با نهادهای حکمرانی اقتصاد ایران با حضور مدیران یا کارشناسان باتجربهی آن نهاد برگزار خواهد شد. این نشستها که در عصر آخرین پنجشنبهی هر ماه برگزار خواهد شد، خاستگاه تاسیس و روند تاریخی آن نهاد، نقش و سهم آن نهاد در اقتصاد ایران، زیستبوم و بازیگران رسمی و غیررسمی فعّال در آن نهاد و مسائل انضمامی و اقتصاد سیاسی آن نهاد را مورد بررسی قرار خواهد داد.
3ـ رویدادهای متمرکز
در هر از یک فصول اوّل تا سوّم، یک رویداد متمرکز دو روزه برای آشنایی اجمالی با هندسه مباحث ذیل آن سرفصل برگزار میشود که میتواند مقدّمهای باشد برای مطالعات و آشنایی تفصیلیتر.
4ـ کارگاهها و بازدیدهای نیمروزه
با توجّه به ماهیت مسئلهمحور مباحث فصل چهارم، شکل برگزاری آن سرفصل به صورت کارگاههای نیمروزه خواهد بود. برخی از کارگاهها به صورت بازدید از نهادهای اقتصادی و در محلّ آن نهادها برگزار خواهد شد.
5ـ کارگاه یکروزه ساخت روایت
دانشپژوهان شرکتکننده در دوره موظّف به نوشتن تقریر از مباحث دوره و مطابق چهارچوبی که ارایه خواهد شد، در قالب یادداشت هستند. این تقریرها طی یک رویداد یکروزه (در هر فصل) ارایه خواهد شد و طی گفتگویی با اساتید دوره تلاش میشود یک روایت جمعی از اقتصاد سرمایهداری، اقتصاد ایران، نظام مسائل اقتصاد ایران و ده مسئلهی منتخب برسیم.
تذکّر: کلیهی برنامههای مذکور در شهر قم برگزار میشود و محلّ و زمان دقیق برگزاری هر یک از جلسات به اطّلاع شرکتکنندگان خواهد رسید.
مزایای دوره برای شرکتکنندگان
“برای کسب اطلاعات بیشتر بروشور دوره مطالعه شود.”
2,500,000 تومان
علاقه مندان به شرکت در دوره خوانش، می توانند علاوه بر امکان پرداخت کامل شهریه از لینک فوق ، در صورت نیاز با پرداخت قسطی آن از لینک زیر و ارسال فیش پرداخت برای کارشناس مسئول ، از دوره بهره مند شوند .
قوانین ثبت دیدگاه